"Έλληνες Θετικοί Επιστήμονες από το 1453 έως το 1821"
Σκοπός του βιβλίου μας αυτού, του πέμπτου της σειράς "Αίθρα - Ιστορική - ερευνητική βιβλιοθήκη", είναι να παρουσιάσει στο αναγνωστικό κοινό, αλλά και στους ειδικούς ερευνητές, τους Έλληνες θετικούς επιστήμονες (μαθηματικούς, φυσικούς, χημικούς, αστρονόμους, γεωγράφους και φυσιογνώστες) της δύσκολης και τραγικής για τον ελληνισμό χρονικής περιόδου από το 1453 έως και το 1821.
Ο χώρος που μελετάμε δεν είναι μόνο η σκλαβωμένη Ελλάδα, αλλά η οικουμένη ολόκληρη. Κι αυτό γιατί η έρευνα έδειξε ότι κατά το συγκεκριμένο διάστημα σε πολλά μέρη του πλανήτη έδρασαν και δημιούργησαν έλληνες θετικοί επιστήμονες που παρέμειναν άγνωστοι, αν και είχαν έντονη εθνική συνείδηση και αξιόλογο επιστημονικό ανάστημα.
Πολλοί από τους θετικούς επιστήμονες που αναφέρονται είχαν ασχοληθεί συγχρόνως και με διάφορους άλλους κλάδους των θεωρητικών επιστημών ή διέπρεψαν ως θεολόγοι, κληρικοί, ποιητές, λογοτέχνες ή ακόμα και ιατροί. Εμείς, όμως, θα αναφερθούμε μόνο στο έργο τους που απορρέει από τη διακονία τους στις θετικές επιστήμες που προαναφέραμε, αφήνοντας κατά μέρος την τυχόν τεράστια συμβολή τους στους άλλους τομείς της γνώσης. Επίσης παραβλέπουμε το έργο ορισμένων επιστημόνων που σημειώθηκε μετά το 1821 κι αυτό για να είμαστε συνεπείς στη χρονική οριοθέτηση που θέτει ο τίτλος του βιβλίου. Καταβλήθηκε προσπάθεια να μην περιοριστούμε μόνο σε στείρα βιογραφικά στοιχεία, αλλά να προβάλουμε το φυσικομαθηματικό έργο των επιστημόνων που αναφέρουμε.
Η εργασία αυτή αποτελεί, κατά κάποιο τρόπο, τη συνέχεια του βιβλίου μας: "Οι Θετικοί Επιστήμονες της Βυζαντινής εποχής", που κυκλοφόρησε τον Οκτώβριο του 1996.
Πηγή των ονομάτων και του έργου των θετικών επιστημόνων που αναφέρουμε αποτελεί η παρατιθέμενη στο τέλος του βιβλίου βιβλιογραφία.
Για να κατατοπιστεί ο αναγνώστης στο επιστημονικό, εκπαιδευτικό, διδακτικό και ερευνητικό πνεύμα των τεσσάρων περίπου αιώνων που μελετούμε παρουσιάζουμε διάφορες απόψεις, γνώμες και πληροφορίες που συνθέτουν το πνευματικό σκηνικό της εποχής.
Στα αποσπάσματα από τα διάφορα έργα ή από τις διάφορες επιστολές που παραθέτουμε διατηρείται η ορθογραφία και η σύνταξη των συγγραφέων ή των αντιγραφέων.
Από τη θέση αυτή θεωρούμε υποχρέωση να ευχαριστήσουμε τον αστρονόμο,
αναπληρωτή καθηγητή του Φυσικού τμήματος του Πανεπιστημίου Αθηνών κ.
Ξενοφώντα Μουσά, που είχε την ευγενική διάθεση να προλογίσει το βιβλίο μας, τον εκδότη και
φυσικό κ. Αλέκο Μάμαλη (εκδόσεις "Κάτοπτρο") που μας επέτρεψε να
χρησιμοποιήσουμε ως βινιέτα του εξωφύλλου φωτογραφία από το περιοδικό "Quantum"
και το Λέκτορα του Γεωλογικού τμήματος του Πανεπιστημίου Αθηνών κ. Φαίδωνα
Κανδήλη για την ευγενική παραχώρηση φωτογραφιών από το αρχείο του αείμνηστου
πατέρα του Ιωάννου Κανδήλη (χημικού - ερευνητή).
Αθήνα, Οκτώβριος 1998
Οι συγγραφείς