Σειρά I : "Αίθρα - Έργα Αρχαίων Ελλήνων Μαθηματικών και Αστρονόμων"

"Τα έργα του Αυτολύκου του Πιτανέως "Περί κινούμενης σφαίρας" και "Περί επιτολών και δύσεων""

 

Οι δύο πραγματείες του Αυτολύκου του Πιτανέως τις οποίες παρουσιάζουμε αναφέρονται οτην εφαρμογή της σφαιρικής γεωμετρίας στην αστρονομία. Η πρώτη πραγματεία "Περί κινούμενης σφαίρας" αποτελεί το πιο παλιό θεωρητικό γεωμετρικό κείμενο που σώθηκε. Η δεύτερη πραγματεία, η οποία είναι ένα έργο σφαιρικής αστρονομίας, έχει τίτλο "Περί επιτολών και δύσεων" και αποτελείται από δύο βιβλία. Το έργο αυτό είναι μεταγενέστερο του πρώτου και αποτελεί με τη σειρά του το αρχαιότερο αστρονομικό έργο που έχουμε στα χέρια μας.

Το παρόν βιβλίο χωρίζεται σε τρία κεφάλαια. Το πρώτο περιέχει πληροφοριακά στοιχεία για τη ζωή και το έργο του Αυτολύκου με τις σχετικές μαρτυρίες καθώς και πληροφορίες για τις δύο πραγματείες του. Το δεύτερο κεφάλαιο περιέχει τα αρχαία κείμενα των δύο έργων και το τρίτο κεφάλαιο περιέχει την απόδοση στη νεοελληνική με τα απαραίτητα σχόλια.

Για τη διευκόλυνση των μελετητών θεωρήθηκε σκόπιμο να γίνει αποκατάσταση των σχημάτων τα οποία συνοδεύουν τις προτάσεις. Έτσι, ενώ στα αρχαία κείμενα παρουσιάζουμε τα σχήματα των κωδίκων, στην νεοελληνική απόδοση τους παρουσιάζουμε τα σχήματα με τους κανόνες της προοπτικής.

θεωρήθηκε απαραίτητο να γίνει ο σωστός διαχωρισμός των εννοιών ανατολή, δύση, εώα επιχολή, εώα δύση, εσπερία επιτολή και εσπερία δύση. Για το σκοπό αυτό διατηρήθηκε η αρχαία ελληνική ορολογία για τις τέσσερις τελευταίες έννοιες.

Τα αρχαία κείμενα τα οποία περιέχονται στην έκδοση αυτή προέρχονται (με νέα ηλεκτρονική στοιχειοθεσία και συγκριτική αποκατάσταση) από τις εκδόσεις των Fridericus Hultsch και Vincenzo Boνiο.

O υπογράφων αισθάνεται ιδιαίτερη ικανοποίηση διότι για πρώτη φορά στη νεώτερη Ελλάδα εκδίδονται αυτά τα θαυμάσια έργα.

Εκφράζονται θερμές ευχαριστίες στη μαθηματικό Ρούλα Σπανδάγου και την οικονομολόγο Δέσποινα Τραυλού για τη μεγάλη βοήθεια τους στην πραγματοποίηση της εκδόσεως αυτής.

Αθήναι, Νοέμβριος 2002

Ευάγγελος Σπανδάγος